بررسی خصوصیات سینتیکی و برخی پارامترهای بیوشیمیایی رودنیز کبد ماهی قزل آلای رنگین کمان

آنزیم رودنیز (تیوسولفات: سیانید سولفور ترانسفراز ec 2.8.1.1) پروتئینی با عملکرد چندگانه است که از طریق سولفوراسیون با مکانیسم پینگ پنگ در سم زدایی یون سیانید نقش دارد. این آنزیم دارای یک زنجیره پلی پپتیدی است که در گیاهان، جانوران و میکروارگانیسمهای مختلف یافت شده است [9]. بسیاری از گیاهان و محصولات گیاهی که به عنوان غذا توسط دام، طیـور و آبــزیان مصرف می شوند دارای ترکیباتی همچون لینامارین ، لوتاسترالین و آمیگدالین می باشند، به این ترکیبات گلیکوزیدهای سیانوژنیک گفته می شود زیرا از هیدرولیز آنها در بدن یون سیانید ایجاد می گردد [9]. سیانید یک سم سیتوتوکسیک قوی است که از طریق مهار آنزیم سیتوکروم اکسیداز زنجیره تنفسی میتوکندری، باعث خفگی داخل سلولی می شود. تولید یون سیانید در بدن باعث فعال شدن مکانیسم های سم زدا در بدن شده که توسط آن یون سیانید سمی به ماده تیوسیانات (scn-) که سمیت بسیار پایین تری دارد تبدیل می شود [9]. مهمترین عامل در سم زدایی یون سیانید در بدن آنزیم رودنیز می باشد. این آنزیم هم در میتوکندری و هم در سیتوزول سلولها یافت می شود. تاکنون این آنزیم از چندین گونه جانوری، گیاهی و میکروبی از جمله گاو، انسان، اشریشیا کلای، قورباغه و ... جدا گردیده و برخی از خصوصیات ساختمانی و آنزیمی آن مشخص گردیده است [9] و [10]. آنزیم رودنیز یکی از پروتئین های سم زدای طبیعی است که می تواند همراه با پروتئین های دیگر نقش مهمی را در سیستم دفاعی غیراختصاصی بدن پستاندارن و جانوران دیگر ایفا نماید. این آنزیم یک پروتئین با یک زنجیره پلی پپتیدی با وزن مولکولی در محدوده 40-30 کیلودالتون می باشد. آنزیم رودنیز از طریق انتقال یک گروه سولفور به یون سیانید آنرا به یون تیوسیانات که یک ماده با سمیت کمتری است تبدیل می نماید. علاوه بر خاصیت سم زدایی مشخص شده است که این آنزیم می تواند نقش های دیگری از جمله در تولید سیستئین، انتقال گروه سولفور در سنتز پروتئین، به عنوان جزئی از مرکز آهن-سولفور زنجیره تنفسی نیز نقش ایفا نماید [11] و [10]. با توجه به عملکرد وسیع این آنزیم و از همه مهمتر نقش در حذف یون سیانید، امروزه از این آنزیم در تهیه بیوسنسور جهت تشخیص مقادیر کم سیانید در محلولها، مواد غذایی و آب و حذف آلاینده های بیولوژیکی استفاده می شود. با توجه به اهمیت آنزیم رودنیز در سم زدایی و تشخیص یون سیانید، امروزه می توان از این آنزیم در تهیه بیوسنسور های حساس جهت کشف مقادیر کم یون سیانید در محلول ها، غذاها و آب های آلوده استفاده کرد. با توجه به اینکه این آنزیم در موجودات مختلف دارای خصوصیات ساختاری و سینتیکی متفاوتی می باشد لذا ضروری است تا تحقیقات گسترده ای صورت گیرد تا منبع مناسب این آنزیم که دارای بازده کاتالیتیکی بالاتر، پایداری دمایی بالاتر و مقاوم به تغییرات ph بالاتری باشد مشخص گردد. ماهی قزل آلای رنگین کمان گونه ای از خانواده آزاد ماهیان با نام علمی onchorhynchus mykiss می باشد. در میان آزاد ماهیان این گونه بهترین گونه ای است که برای پرورش بسیار مناسب تشخیص داده شده است، چرا که در برابر تغییرات محیطی نظیر تغییر مقدار o2 و co2 محلول در آب، آلودگی های کم و درجه حرارت مقاوم و از سرعت رشد مناسبی برخوردار است.